داستان شرکت گاز شهر تهران

چگونه کار کنیم؟

با طراحی پیچیده و سخت کوشی

یا ساده و هوشمندانه؟

در پروژه ای مهم و استرتژیک که مربوط میشد به مقاوم سازی خطوط لوله گاز شهر تهران در برابر خطرات ناشی از زلزله، بخش مهمی از این پروژه را بر عهده داشتیم که میبایست شیرآلات یکی از خطوط اصلی انتقال گاز دربخش مرکزی که از غربی ترین به شرقی ترین نقطه شهر امتداد داشت و در واقع گاز شهر توسط این خط به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم میشد را به عملگرهای برقی و هوشمند (motorized electric actuator) تجهیز میکردیم.

در خلال اجرای این پروژه اختلاف نظری با کارفرمای پروژه در خصوص اصلاح و بازسازی اتاقکهای زیرزمینی شیرآلات ( Valve Pit) که همگی در سطح شهر و عمدتاً در خیابانهای شلوغ و با عرض کم بودند، داشتیم. این اتاقکها سالها پیش توسط شرکتی فرانسوی طراحی شده بودند و در خلال سالهای متمادی از زمان ساخت سقف و دریچه ورودی آنها بسیار فرسوده شده بود و کارفرما بسیار نگران ریزش سقف و دریچه در اثر عبور و مرور ماشین آلات مخصوصاً ماشین آلات سنگین و یا دزدیده شدن این تجهیزات گران قیمت بود، اما در خصوص اصلاحات مورد نیاز به خصوص ایمنی در برابر سرقت تمهیدات و بندی را در قرارداد لحاظ نکرده بود.

پس از مباحث بسیار نهایتاً شرکت دلوار ساحل به دلایل زیر در صدد رفع مشکل برآمد:

• مسئولیت اجتماعی؛ چرا که این پروژه قرار بود ایمنی بیشتری برای میلیون ها انسان و هم وطن که خود ما نیز جز آنها بودیم در زمان زلزله های شدید ایجاد کند.
• به کارفرما این را القا کند که این شرکت بطور عملی، همواره در قبال کارفرما و مشتری خود احساس مسئولیت داشته و اگر آنها در شرایطی مبتنی بر اشتباه در خصوص عدم لحاظ نمودن کامل موضوعات پروژه در قرارداد، کمک لازم را انجام داده و مشکلات را حل خواهد نمود.

زیرا که چرایی ما در قبال خدمت صادقانه به کشور است و با چنین دیدگاهی توافق لازم برای اصلاح مناسب اتاقکها صورت گرفت، اما طبق توافق مقرر شد که طراحی لازم به متخصصین طراحی شرکت مشاور کارفرما که از قضا یکی از شرکت های بزرگ و معروف نیز هست، سپرده شود.

بعد از گذشت چند هفته تیم طراحی Civil شرکت مهندسین مشاور آماده ارائه طرح اصلاحی شدند و پس از ارائه، مورد تائید و تمجید کارفرما قرارگرفت. اما این موضوع کاملاً برای ما عیان شد که این طراحی به هیچ عنوان برای یک چنین پروژه استراتژیکی قابل اجرا نیست، چرا که دریچه طراحی شده بسیار بزرگ و سنگین بود و حتی در شرایط معمولی به جهت بازرسی، کالیبراسیون و تعمیرات دوره ای نیز نیاز به هماهنگی های ترافیکی، بند آوردن خیابان و همچنین استفاده از جرثقیل برای باز و بسته کردن نیاز داشت؛ چه برسد به شرایط اضطراری همچون زلزله که به هیچ عنوان در شرایطی که اگر یکی از شیرها عمل نمیکرد، نمیشد با سرعت بالا به داخل اتاقک ها دست پیدا کرد. البته اجرای این طرح علاوه بر مشکلات بالا بسیار گران هم بود و همچنین نیاز به زمان بسیار زیادی برای اجرا داشت.

وقتی که این ایراد از طرف ما مطرح شد، کارفرمای پروژه متعجب و متحیر مجبور به رد طرح پیشنهادی شد و باز هم مطابق احساس مسئولیت و دوستی نسبت به مشتری خود ( تجارت داستان یک رفاقت است ) اعلام نمودیم که طراحی این بخش را نیز علی رغم شرایط قرارداد که بصورت PC (Procurement & Construction) بود، بر عهده خواهیم گرفت.

مطابق فرصتی که گرفته شد شروع به همفکری و مذاکره نمودیم، در نهایت به طرحی ساده، ایمن و بسیار ارزانتر از طرح قبلی رسیدیم اما این طرح همچنان مشکلی برای باز و بسته کردن راحت و ایمن داشت.

روزی در منزل پدر خود در فکر رفع مشکل این پروژه بودم که چشمم به شومینه افتاد و به یکباره جرقه ای در ذهنم شعله ور شد، با بررسی دقیق و نزدیک تر لوله دودکش و برعکس کردن آن در ذهنم ( وضعیت لوله دودکش و دریچه آن بسیار شبیه ورودی اتاقکهای شیرها بود ) طرحی شکل گرفت که به طرح نهایی و ایمن این دریچه ها بدل شد. دریچه ای طراحی کردیم که شامل کلافی مربعی از پروفیل های آهنی بود که ورق مربعی با ضخامت بالا که نقش درب ورودی آن را بازی میکرد. این دریچه رو به پایین باز میشد و هنگام باز شدن به سمت پایین چرخیده و با چسبیدن به دیواره ورودی اتاقک در حالت کاملاً باز قرار میگرفت و برای اینکه بعد از خروج شخص بتوان آن را راحت بست همانند دریچه دودکش شومینه، زنجیری بر روی آن تعبیه شده بود که با کشیدن زنجیر از بیرون و به سمت بالا دریچه بسته میشد. با بسته شدن چفت و قفل های ضد سرقت تعبیه شده به راحتی و بطور کامل ایمن میشد و یک دریچه کامپوزیت گرد شرکت گازی بر روی آن قرار میگرفت و مجدداً قفل میشد.

نتیجتاً این طرح مورد تائید و رضایت کامل کارفرما قرار گرفت و در مدت زمان کوتاهی در تمامی ایستگاههای این خط لوله نصب شد.

در نهایت ایده ای ساده ولی هوشمندانه توانست بر مشکلات فائق آید.